De invloed van ongunstige ervaringen in de kindertijd op de ervaren gezondheid

Het is heel moeilijk om je als kind veilig en gelukkig te voelen, als je (sociale) omgeving op verschillende fronten tekortschiet. Ongunstige ervaringen in de kindertijd kunnen een negatieve invloed op de gezondheid hebben, ook op veel latere leeftijd, zo blijkt uit onderzoek. Op welke manier kunnen we deze kennis gebruiken in de benadering van jongeren en volwassenen die uitdagingen ervaren in het leven? En op welke manier kan het gedachtegoed van Positieve Gezondheid behulpzaam zijn om het andere gesprek aan te gaan? ACE Aware NL, een project dat zich specifiek richt op Adverse Childhood Experiences, gaat hierover graag met u in gesprek. Daarnaast beschikt zij over de licentie van de indrukwekkende film Resilience.

Positieve Gezondheid

Positieve Gezondheid is een begrip met heel veel kanten. Die komen naar voren in de zes dimensies: lichaamsfuncties, mentaal welbevinden, zingeving, kwaliteit van leven, meedoen, dagelijks functioneren en worden uitgewerkt in de bijbehorende 42 aspecten. De kern wordt omschreven als ‘het vermogen om je aan te passen en je eigen regie te voeren in het licht van de sociale, fysieke en emotionele uitdagingen van het leven’. Wat hebben we nodig om daartoe in staat te zijn? Hoe bouwen we aan vaardigheden om in al die zes dimensies ons vuurtje van gezonde motivatie en inspiratie brandend te houden? En in welke levensfase leggen we daarvoor het fundament?

De mens als intens sociaal wezen

Wetenschappelijke inzichten hebben de laatste decennia mede zichtbaar gemaakt wat we uit andere tradities al eeuwenlang weten: de mens is een intens sociaal wezen. We hebben elkaar en onze sociale gemeenschappen nodig om ons veilig en gewaardeerd te voelen. We willen een zinvolle bijdrage kunnen leveren aan de groep waar we bij horen, aan onze ‘tribe’, en we willen samen kunnen lachen en in een ‘flow’ raken omdat we goed op elkaar zijn afgestemd.

Invloed van de sociale omgeving op gezondheid

Met dat in het achterhoofd krijgt gezondheid een andere kleur: je kunt niet in je eentje gezond zijn, worden en blijven. Gezondheid is vanuit een dergelijk perspectief een aangelegenheid van de grotere gemeenschap. Als je (sociale) omgeving op allerlei fronten tekortschiet, is het bijna onmogelijk om je veilig en gelukkig te voelen. Discriminatie, misbruik, armoede, verwaarlozing, disfunctionerende gezinssituaties, doorsudderend oorlogstrauma, natuurrampen, voedselgebrek… ze kunnen al op jonge leeftijd je ontwikkeling negatief beïnvloeden. We spreken in dat geval steeds vaker van ACE’s, Adverse Childhood Experiences, oftewel ongunstige ervaringen in de kindertijd.

Wat is je verhaal? Wat is er gebeurd?

Met meer kennis over en compassie voor de invloed van ACE’s op gedrag en het dagelijks functioneren kunnen we zowel in ons eigen leven als in dat van de mensen die privé of beroepshalve aan onze zorg zijn toevertrouwd, een wezenlijk positief verschil maken. Wanneer we begrijpen dat ‘leefstijl’ vaak geen keuze is, maar een overlevingsstrategie die is gebaseerd op onderliggend trauma, kunnen we op een andere manier naar oplossingen zoeken. Een dergelijke blik vraagt een heel andere opstelling jegens iemand die met (sociale) gezondheidsproblemen worstelt. Het gaat dan niet meer om de vraag ‘Wat is je probleem?’, maar ‘Wat is je verhaal?’. En niet ‘Wat is er met je aan de hand?’, maar ‘Wat is er met je gebeurd?’.

Vanuit het persoonlijke verhaal nagaan wat de ander nodig heeft

ACE Aware NL wil een krachtige bijdrage leveren aan meer bewustzijn rondom de invloed van vroegkinderlijke ervaringen op welzijn en gezondheid later. Om te zorgen dat een kind (of het verwonde kind in de volwassene) zich veilig, gezien en bemind voelt, is het belangrijk dat de sociale omgeving sensitief is en bij tegenslag bufferende bescherming biedt tegen toxische stress. Dat kan een hele uitdaging zijn, zeker als degene die de steun moet bieden, zelf stabiliteit mist. Mede-initiatiefnemer Marianne Vanderveen gaat graag samen met jou op ontdekkingstocht, zodat jij in je rol als ouder, professional, beleidsmaker of zorgvrager zicht krijgt op onderliggende emoties en behoeften. “Als je het verhaal kent, als je weet wat er is gebeurd en de pijn kunt aankijken, blijkt vaak dat gedrag of ogenschijnlijke karaktereigenschappen ooit logisch en functioneel waren. Misschien zitten ze nu in de weg, maar ooit waren ze behulpzaam om onder moeilijke omstandigheden te overleven. Vandaaruit kun je dan samen verder zoeken naar wat er bij jezelf of de ander nodig is om te helen. De open, onbevooroordeelde houding die het gedachtegoed van Positieve Gezondheid vraagt, sluit goed aan bij de wijze waarop je ACE’s bespreekbaar kunt maken”, licht Marianne toe.

De film Resilience

In de film Resilience wordt je op indrukwekkende wijze meegenomen in de impact van ACE’s op de kindertijd, het wetenschappelijke bewijs ten aanzien van de relatie tussen ACE’s en je gezondheid (ook op latere leeftijd) en wat het vraagt om ACE’s bespreekbaar te maken. Marianne Vanderveen beschikt over de licentie van de film inclusief Nederlandse ondertiteling. De trailer van de film Resilience is hier te bekijken.

Wat kan Marianne voor jou betekenen?

Wil je meer weten over ACE’s of de invloed van deze ervaringen op de kindertijd en het verdere leven? Wil je de prachtige documentairefilm ‘Resilience’ bekijken? Of heb je interesse in een bij jouw organisatie passende scholing of training over ACE’s en aanverwante thema’s?

Neem dan contact op met Marianne Vanderveen via www.aceaware.nl.